Hatutan.com, (26 Outubru 2024), Díli- Kongresu Estraordináriu Federasaun Futeból Timor-Leste (FFTL) ne’ebé hala’o iha Novo Turismo, Sábadu (26/10/2024), la’o iha ambienta la demokrátiku iha reprezentante FIFA ho AFC sira-nia futar matan.
Lee Mós: Prepara bá Kongresu 2025, FFTL Hili Ema Na’in-10 Lidera Komité Independente

Forsa F-FDTL husi Unidade Polísia Militar lori sai Aleixo Cobra husi fatin kongresu estraórdinariu FFTL iha Novo Turismo, Sábadu (26/10/2024). Foto/Elio dos Santos da Costa
Iha ambiente Novo Turismo nian, la hanesan baibain. Iha kongresu FFTL nian ne’e hatudu ema ho farda militár husi instituisaun FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ho Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) fó seguransa estraordináriu iha otél Novo Turismo, atu hanesan iha situasaun emerjénsia ruma mak atu akontese iha Novo Turismo.
Natureza kongresu ida tenke ho justu no demokrátiku ne’e, Prezidente Interinu FFTL, Domingos Raul “Falur Rate Laek”, uza nia autoridade hanesan Tenente Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) “hafo’er” tiha kongresu estraordináriu órgaun independente FFTL hodi orienta forsa F-FDTL liuhusi unidade Polísia Militar (PM) hasai Prezidente Asosiasaun Futeból Dili Leste (AFDL), Aleixo Cobra husi Kongresu extraordináriu FFTL tamba Aleixo Cobra atu halo intervensaun durante kongresu.
Iha observasaun Hatutan.com nian iha ámbitu Kongresu estraordináriu FFTL ne’e, katak maioria Forsa Militar no Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) mak domina iha areador Otel Novo Turismo ho razaun fó seguransa ba kongresu extraordináriu ne’e rasik.
Bainhira kongresu hahú, iha Roll Call Asosiasaun Futebol Dili Leste, Asosiasaun Futebol Ermera, Asosiasaun Futebol Manatuto no Asosiasaun Futebol Covalima, laiha tamba tarde nune’e Sekretáriu jerál FFTL Gregorio Correia ne’ebé dirije direita meza kongresu kontinua ho ajenda hodi konvoka kongresu tuir estatutu FFTL, hodi halo aprovasaun ba ajenda kongressu no kontinua ho lia makloke husi Prezidente Interinu Falur Rate Laek molok hakat ba intervalu kafé dadeer.
Fila husi intervalu, Asosiasaun Futeból haat ne’ebé lapartisipa iha Roll Call tama ba konferénsia laran hanesan delegadu ba kongresu estraordináriu no Prezidente Asosiasaun Futeból Dili Leste, Aleixo Cobra husu pontu de ordem atu hatoo opiniaun ka sujestaun balun, maibé Prezidente Interinu FFTL, Tenente Jenerál Domingos Raul “Falur Rate Laek” direitamente hapara no husu atu nonok, maibé Prezidente AFDL kontinua hiit-liman no husu pontu de ordem, nune’e Tenente Jenerál Domingos Raul “Falur Rate Laek” hateten “Ita para se lae ha’u haruka militár sira lori ita sai.” Ho ida-ne’e maka orienta kedas Polísia Militar (PM) hodi lori sai obrigatóriu Prezidente AFDL Aleixo Cobra husi kongresu no la admite atu tuir kongresu too remata.
Prezidente AFDL, Aleixo Cobra koopera ho F-FDTL Unidade Polísia Militar sira, nune’e sai ba liur no hatoo mós nia lamentasaun hodi dehan “Labele uza ditadura militár iha kongresu FFTL ne’e mai ko’alia kona-bá bola la’ós militár,” Aleixo Cobra hakilar ho lian maka’as.

Forsa F-FDTL husi Unidade Polísia Militar lori sai Aleixo Cobra husi fatin kongresu estraórdinariu FFTL iha Novo Turismo, Sábadu (26/10/2024). Foto/Elio dos Santos da Costa
Hafoin Prezidente AFDL sai, Asosiasaun Futebol Ermera, Asosiasaun Futebol Manatuto no Asosiasaun Futebol Covalima mós hili dalan sai ba liur tamba bainhira atu halo votasaun ba ajenda nomeasaun ba delegasaun nain-tolu (3) atu verifika ata ofisial no nomeasaun Escrutinadores nain-tolu (3) atu verifika votasaun sira laiha kartaun.
Sekretáriu jerál FFTL Gregorio Correia hateten tamba iha Roll Call Asosiasaun Futebol Dili Leste, Asosiasaun Futebol Ermera, Asosiasaun Futebol Manatuto no Asosiasaun Futebol Covalima laiha tamba ne’e laiha direitu atu hetan kartaun hodi vota.
“Ba Asosiasaun Futebol Munisipiu ne’ebé iha Roll Call laiha sei la hetan kartaun atu vota,” Gregorio Correia deklara.
Ho nune’e Prezidente asosiasaun Futebol Ermera, Asosiasaun Futebol Manatuto no Asosiasaun Futebol Covalima mós hili dalan retira husi Kongresu estraórdináriu FFTL.
AFDL Lamenta no Konsidera Kongresu FFTL Ilegal
Prezidente AFDL, Aleixo Cobra triste ho situasaun iha kongressu FFTL tamba Prezidente Interinu ne’ebé nu’udár mós Tenente Jenerál F-FDTL aplika fali ditadura militár iha FFTL no pratikamente halo ba nia rasik no haruka maior ida halo atuasaun fizika hasoru nia.
“Sira ohin lori há’u ba kotuk, baku no silu hau nia-liman too atu sai tohar, ne’ebé há’u atu hatete momos katak ohin ne’e há’u la halo buat ida, há’u atu halo de’it intervensaun hodi hatoo há’u nia asoirasaun, maibé sira uza forsa hodi halo atuasaun ba há’u no kongresu ohin ne’e ilegal, nakonu ho manipulasaun no inventa sasan arbiru deit,” Aleixo Cobra tenik.
Nia subliña liután katak triste ho atitude militár sira nian ohin iha kongresu tamba ida ne’e hatudu tiha fali katak FFTL nakfilak tiha ba F-FDTL.
Hatan ba situasaun ne’e Tenente Jenerál Domingos Raul “Falur Rate Laek” hateten nia prezensa iha federasaun nu’udar Prezidente interinu no iha komitmentu atu hadia no implementa regra tamba ne’e bai hira se deit mak kontra sei hasai.
“Há’u iha ne’e atu hadia, se mak kontra tenke simu konsekuénsia,” Falur Rate Laek afirma.
FIFA-AFC no Governu tenke Investiga

Asosiasaun Futeból Munisípiu sira husu FIFA, AFC ho Governu hlao investigasaun. Foto/Elio dos Santos da Costa
Membru FFTL husi asosiasaun Futeból munisípiu sira husi Manufahi, Covalima, Aileu, Ermera, Díli Leste, Díli Oeste, Manatuto, no kampiaun Liga II DIT FC husu ba FIFA, AFC no governu liu husi Komisaun Nasionál Desportu atu halo investigasaun no verifikasaun ba legalidade husi Kongresu extraordináriu FFTL ne’ebé tuir asosiasaun sora nakonu ho interesse.
“Ami reklama ba FIFA, AFC no Governu atu investiga Kongresu estraordináriu FFTL ida ne’e tamba ami konsidera ezekutivu sira la imparsial no la neutru tamba iha tendensia momos no ami mós husu ba FIFA-AFC atu iha investigasaun urgenti ba estrutura FFTL kona falsifikasaun dokumentu ba jogador selesaun nasionál sira inklui ho Kongresu extraordináriu ida ne’e,” hateten porta-voz Aniceto Berlelo.
Nia hatutan depois kongresu Ordináriu iha loron 10 Fulan-Janeiru 2024, lideransa FFTL, la halo enkontru kona ba futuru futeból iha FFTL tamba ne’e konsidera kongresu ne’ebé hala’o ne’e ilegal no nakonu ho interese.
Jornalista: Vito Salvadór